Od sezonu 2014 promować będziemy wśród Supermaratończyków ideę dawstwa szpiku. Bo nie ma się czego obawiać, zostając dawcą. Zaledwie 12 ml naszej krwi, którą do badania oddaje dawca, może zadecydować o tym, czy uratujemy komuś życie.

Tak niewiele może zdziałać tak wiele. Cud, prawda?

Kolarzy Drużyny Szpiku znamy, widujemy na Supermaratonach. Nie tylko poprzez charakterystyczne, czerwone koszulki niosą, wożą ideę dawstwa szpiku. Żeby rozwiać wątpliwości dotyczące dawstwa z Michałem Filimonem, Koordynatorem ds. Drużyny Szpiku, rozmawiamy o tym, jak stać się dawcą, co zyskać może chory, a także o promowaniu idei dawstwa szpiku przez sport.

Jaką ideę propaguje Drużyna Szpiku?
Mówiąc najkrócej Drużyna Szpiku propaguje ideę dawstwa szpiku. Zgodnie ze statutem Fundacji Dar Szpiku naszym głównym zadaniem jest zwiększanie świadomości wśród społeczeństwa właśnie odnośnie dawstwa szpiku. Realizujemy te cele poprzez różnego typu działania informacyjne, organizowanie zbiórek krwi i rejestracji potencjalnych dawców szpiku, spotkania edukacyjne w szkołach czy choćby poprzez starty w koszulkach z logo Drużyny. Nadrzędnym celem Drużyny Szpiku jest rozbudowa polskiego rejestru niespokrewnionych dawców szpiku. Chcemy by rejestrujący się jako dawcy szpiku byli świadomi swojej decyzji i wiedzieli co ich czeka w momencie, gdy zadzwoni telefon z informacją, że potrzebny jest ich szpik, aby uratować ludzkie życie.

Co zyskuje chory i jakie są szanse wyleczenia?
Chory zyskuje szansę na wyzdrowienie i powrót do normalnego życia. Wiadomo na pewno, że przeszczep szpiku to najskuteczniejsza metoda leczenia wielu chorób nowotworowych krwi. Niekiedy jest to jedyna szansa na wygranie z chorobą.

Wielu ludziom udało się w ten sposób pomóc?
Nie ma statystyk, które jednoznacznie stwierdzają ilu osobom udało się pomóc w ten sposób. Związane jest to z tym, iż u każdego chorego przebieg choroby jest nieco inny. Mogą wystąpić nawroty choroby i powikłania. Wiadomo jednak, że każdego roku w Polsce aż 10 tys. osób dowiaduje się, że zachorowało na nowotwór krwi. Zapotrzebowanie na potencjalnych dawców szpiku jest więc ogromne.

Zmierzmy się z mitami i niedopowiedzeniami, które wokół dawstwa szpiku narosły. Na czym polega przeszczep szpiku?
W zdecydowanej większości przypadków (80-90 proc.) szpik jest pobierany z krwi obwodowej poprzez separację komórek macierzystych krwiotworzenia. Można to porównać do oddania krwi, osocza, płytek krwi. Druga metoda, która jest rzadziej stosowana, to pobranie szpiku z talerza kości biodrowej. Zabieg wykonywany jest na sali operacyjnej w narkozie lub znieczuleniu. Żadna z tych metod nie łączy się z bólem czy wbijaniem igły w kręgosłup. Takie mity, całkowicie niezgodne z prawdą, wciąż pokutują w naszym społeczeństwie. Ta niewiedza jest jedną z głównych przyczyn małej ilości zarejestrowanych, niespokrewnionych dawców szpiku.

Są powody, by dawca obawiał się samego zabiegu i jego ewentualnych konsekwencji?
Nie, nie ma takich powodów. Cała procedura przygotowania do pobrania szpiku i sam zabieg są przeprowadzane z myślą o zdrowiu dawcy. Przed zabiegiem dawca jest poddawany szeregowi badań, które mają za zadanie upewnić zespół lekarzy, że dana osoba może oddać szpik. Przez cały czas dawca jest otoczony opieką wykwalifikowanych specjalistów z tej dziedziny. Najlepszym dowodem na to, że nie ma się czego bać jest fakt, iż w Polsce są osoby, które dwukrotnie oddawały szpik i bez wahania zrobiły by to po raz kolejny.

Wciąż zbyt mało zarejestrowanych dawców to wynik niewiedzy, braku wrażliwości? Czy może są jakieś jeszcze inne powody?
Brak wrażliwości? Chyba nie. Polacy są i potrafią być szlachetni. Kto wie czy nie chodzi o… lenistwo. Bo jednak, by zostać dawcą, trzeba się pofatygować i oddać mała próbkę krwi. Ale dla chcącego nic trudnego. Jednym z głównych powodów jest z pewnością niewiedza, pokutujące w społeczeństwie mity i błędne przekonania o przeszczepach szpiku. Stąd działalność Drużyny, której celem jest obalanie tych stereotypów i uświadamianie ludziom na czym to dawstwa szpiku polega.

Jak przebiega procedura rejestracji dawcy?
Jednym ze sposobów rejestracji jest udanie się do wybranego ośrodka Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa. Listę tych miejsc można znaleźć pod tym linkiem (klik). Wystarczy wypełnić kwestionariusz i oddać niewielką ilość krwi (10-12 ml). Po zakwalifikowaniu (czas oczekiwania do kilku miesięcy) otrzymujemy listowne powiadomienie, że zostaliśmy wpisani do bazy potencjalnych dawców szpiku. Jednak nie zawsze trzeba się fatygować do ośrodka RCKiK. Często organizowane są akcje wyjazdowe, czyli zbiórki krwi poza oddziałami RCKiK i akcje krwiobusowe, podczas których również można oddać krew i dołączyć do grona potencjalnych dawców szpiku.

W jaki sposób Drużyna Szpiku zachęca do zarejestrowania się jako dawca?
Wolontariusze Drużyny robią to na wiele sposobów. Są to między innymi spotkania edukacyjne w szkołach i na uczelniach, informowanie i przekonywanie dawców w czasie zbiórek krwi, organizowanie stoisk informacyjnych podczas imprez sportowych. Już sam start w zawodach czy choćby trening w koszulce z napisem „Drużyna Szpiku” też jest formą promocji tej szczytnej idei.

Dlaczego Drużyna Szpiku zachęca do zostania dawcą właśnie przez sport?
Sport powinien być kojarzony ze zdrowiem, ze szlachetną formą rywalizacji. To jeden z powodów. Ponadto sport jest bardzo nośnym „medium”. Imprezy sportowe, zwłaszcza biegi, ale też maratony szosowe czy MTB gromadzą na starcie całe rzesze miłośników aktywności fizycznej, których dopingują całkiem spore grupy kibiców. To doskonałe miejsce do promowania szlachetnych idei, takich jak właśnie dawstwo szpiku, a nasze czerwone koszulki są na takich imprezach doskonale widoczne.

Jak można zostać jednym z zawodników Drużyny Szpiku i jeździć w czerwonej koszulce?
Jeśli chodzi o Kolarską Drużynę Szpiku wystarczy wysłać e-mail na adres stasikr@up.poznan.pl. W odpowiedzi otrzymamy stosowne informacje na temat zamawiania „szpikowego” stroju. Jeśli chcemy, by informacja o naszym członkostwie pojawiła się na drużynowej stronie, należy wypełnić też krótką ankietę i wraz ze zdjęciem (choć niekoniecznie) przesłać na adres biuro@darszpiku.pl. Szczegółowe informacje na temat dawstwa szpiku i działalności drużyny można znaleźć na naszej stronie: www.darszpiku.pl. W zakresie promowania idei dawstwa szpiku kostnego oraz transplantologii współpracujemy z Leszczyńskim Klubem Kolarskim Drużyna Szpiku oraz Miedziowym Towarzystwem Sportowym Drużyna Szpiku KGHM, które bardzo chętnie udzielą pomocy oraz odpowiedzą na Wasze pytania.

Rozmawiała: Małgorzata greten Pawlaczek
Zdjęcia: Rafał Stasik, Koordynator ds. Kolarskiej Drużyny Szpiku